મ્યુચ્યુઅલ ફંડની કોઈ ઓફિશિઅલ વ્યાખ્યા નથી પણ સામાન્ય રીતે એવું જરૂર કહી શકાય કે એક સામાન્ય ધ્યેય જેમ કે શેરબજાર, ગોલ્ડ,નાણા બજાર, બોન્ડ, ડિબેન્ચર્સ તથા અન્ય રોકાણના વિકલ્પોમાંનાણા રોકીને સારું વળતર મેળવવાના હેતુથી જે રોકાણકરો તેમનાનાણા નિષ્ણાત અને વેલ ઓર્ગેનાઈઝ ટ્રસ્ટને આપે છે અને ત્યારબાદ જે ફંડ ભેગું થાય છે તેને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કેહવામાં આવે છે.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડનો ઈતિહાસ જોવા જઈએ તો પ્રથમ મ્યુચ્યુઅલ ફંડની શરૂઆત 1774માં નેધરલેંડમાં થઇ હતી ત્યાર બાદ બીજા ક્રમે 1868માં લંડન અને ત્યાર બાદ ત્રીજા ક્રમે 1890માં અમેરિકામાં શરૂઆત થઇ હતી. 1920 પછી વૈશ્વિક લેવલે મ્યુચ્યુઅલ ફંડોનો વ્યાપ તબક્કા વાર વધતો ગયો અને સાથે સાથે લોકપ્રિય પણ થતો ગયો. ભારતમાં વાત કરીએ તો મ્યુચ્યુઅલ ફંડની સૌપ્રથમ શરૂઆત 1983માં સરકારની માલિકીની સંસ્થા યુનિટ ટ્રસ્ટ ઓફ ઇન્ડિયા એ કરી હતી. હાલમાં ભારતની વાત કરીએ તો 44 મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કાર્યરત છે જેની યાદી નીચે મુજબ છે (આ માહિતી સતત બદલાઈ શકે છે).
Sr No |
Fund House |
Incorporated |
1 |
Axis Mutual Fund |
4/9/2009 |
2 |
Baroda Pioneer Mutual Fund |
30/10/1992 |
3 |
Birla Sun Life Mutual Fund |
23/12/1994 |
4 |
BNP Paribas Mutual Fund |
27/5/2004 |
5 |
BOI AXA Mutual Fund |
31/3/2008 |
6 |
Canara Robeco Mutual Fund |
15/12/1987 |
7 |
Daiwa Mutual Fund |
10/2/2009 |
8 |
Deutsche Mutual Fund |
28/10/2002 |
9 |
DSP BlackRock Mutual Fund |
16/12/1996 |
10 |
Edelweiss Mutual Fund |
30/4/2008 |
11 |
Escorts Mutual Fund |
15/4/1996 |
12 |
Franklin Templeton Mutual Fund |
19/2/1996 |
13 |
Goldman Sachs Mutual Fund |
12/6/2001 |
14 |
HDFC Mutual Fund |
30/6/2000 |
15 |
HSBC Mutual Fund |
7/2/2002 |
16 |
ICICI Prudential Mutual Fund |
25/8/1993 |
17 |
IDBI Mutual Fund |
25/1/2010 |
18 |
IDFC Mutual Fund |
13/3/2000 |
19 |
IIFL Mutual Fund |
23/3/2011 |
20 |
Indiabulls Mutual Fund |
24/3/2011 |
21 |
ING Mutual Fund |
11/2/1999 |
22 |
JM Financial Mutual Fund |
15/9/1994 |
23 |
JPMorgan Mutual Fund |
8/2/2007 |
24 |
Kotak Mahindra Mutual Fund |
23/6/1998 |
25 |
L&T Mutual Fund |
3/1/1997 |
26 |
LIC NOMURA Mutual Fund |
20/4/1989 |
27 |
Mirae Asset Mutual Fund |
30/11/2007 |
28 |
Morgan Stanley Mutual Fund |
5/11/1993 |
29 |
Motilal Oswal Mutual Fund |
29/12/2009 |
30 |
Peerless Mutual Fund |
4/12/2009 |
31 |
PineBridge Mutual Fund |
9/2/2007 |
32 |
PPFAS Mutual Fund |
|
33 |
Pramerica Mutual Fund |
13/5/2010 |
34 |
PRINCIPAL Mutual Fund |
25/11/1994 |
35 |
Quantum Mutual Fund |
2/12/2005 |
36 |
Reliance Mutual Fund |
30/6/1995 |
37 |
Religare Invesco Mutual Fund |
20/5/2005 |
38 |
Sahara Mutual Fund |
18/7/1996 |
39 |
SBI Mutual Fund |
29/6/1987 |
40 |
Sundaram Mutual Fund |
24/8/1996 |
41 |
Tata Mutual Fund |
9/5/1995 |
42 |
Taurus Mutual Fund |
20/8/1993 |
43 |
Union KBC Mutual Fund |
23/3/2011 |
44 |
UTI Mutual Fund |
1/2/1963 |
(વધુ અને અપડેટેડ માહિતી માટે જુઓઃ એસોસિએશન ઓફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઇન ઇન્ડિયા (AMFI))